Cá chẽm là loài cá biển rất được ưa thích ở các nước Châu Âu. Nuôi cá chẽm thâm canh đã phát triển ở một số nước (Australia, Thái Lan, …) từ rất lâu, nhưng ở Việt Nam chỉ phát triển khoảng 5 năm trở lại đây. Và hiện nay Việt Nam đã hội đủ những điều kiện để phát triển nuôi cá chẽm thâm canh. Vì nuôi thâm canh với mật độ cao, năng suất có thể đạt 40 tấn/ha, nên có thường xuyên bệnh. Và sau đây là một số bệnh thường gặp.
I. Bệnh do ký sinh trùng 1.1 Sán lá mang – Tác nhân gây bệnh: Do sán lá mang ký sinh trên mang cá gây nên. Sán lá mang luôn hiện diện trong ao nuôi, nếu xem trên kính hiển vi thấy trên một cung mang có 1 đến 2 sán lá mang là bình thường, khi xuất hiện 9 – 10 và trên nữa thì phải cần xử lý.
– Cách điều trị: Thường xuyên theo dõi, kiểm tra sức khỏe cá để có biện pháp điều trị hợp lý tránh lây nhiễm sang cá khác. Dùng BKC, Praziquantel xử lý nước khi cá nhiễm bệnh hoặc định kỳ 10 – 15 ngày tạt để phòng bệnh.
1.2 Rận cá – Tác nhân gây bệnh: Rận cá ký sinh trên mang cá, làm cá hô hấp khó khăn và chết rải rác, tạo điều kiện cho vi khuẩn tấn công.
– Cách điều trị: Dùng phèn xanh (CuSO4), BK, FIBA (tinh dầu trăm bầu) hoặc Praziquantel phòng trị bệnh cá.
1.3 Trùng mỏ neo – Tác nhân gây bệnh: Ký sinh trên mang cá (nhìn được bằng mắt thường), cá hô hấp khó khăn nên tập trung nhiều ở cống cấp và quạt nước. Gây chết cá 20 – 30 con một ngày.
– Cách điều trị: Dùng FIBA (tinh dầu trăm bầu), Praziquantel để phòng và điều trị bệnh.
1.4 Trùng bánh xe và trùng quả dưa – Tác nhân gây bệnh: Ký sinh trên thân cá, cạo một lớp nhớt trên cá xem dưới kính hiển vi là thấy. Bệnh này ít gây nguy hiểm tới cá nhưng làm cá ngứa nên tập trung nhiều ở quạt và tạo đều kiện cho vi vuẩn tấn công.
– Cách điều trị: Dùng BKC, CuSO4,… để phòng và điều trị bệnh.
1.5 Đĩa cá – Tác nhân gây bệnh: Do đĩa cá gây chết cá nhiều và thường bệnh do vi khuẩn đi kèm do đĩa cá gây ra vết thương rất lớn. Đĩa cá kí sinh trên khắp cơ thể cá: mang, miệng, thân, vây,…
– Cách điều trị: Dùng Formaldehide, Praziquantel để phòng và điều trị bệnh.
II. Bệnh do vi khuẩn 2.1 Bệnh do steptococcus sp. – Tác nhân gây bệnh: Do vi khuẩn Steptococcus sp. gây nên. Đây là bệnh rất nguy hiểm với cá chẽm, gây chết từ 60 – 100% đàn cá. Cá bệnh thường bỏ ăn nên khó đưa kháng sinh vào cơ thể. Cá bệnh có biểu hiện bên ngoài: xuất huyết đối xứng 2 bên vây lưng, tuột vảy. Biểu hiện bên trong: lách, gan xưng, bóng hơi, ruột xuất huyết.
– Cách điều trị: Phòng bệnh bằng cách cho cá ăn kháng sinh phòng bệnh định kỳ 1 tháng/lần, Oxytetra 5g/kg thức ăn.
2.2 Bệnh suy giảm chức năng gan – Tác nhân gây bệnh: Bên ngoài cá bệnh không có dấu hiệu gì đặc biệt. Tuy nhiên khi mổ cá quan sát nội tạng bên trong: gan trắng và xuất hiện một vài đốm trắng, thành ruột xuất huyết.Gan cá chẽm bị suy giảm chức năng. Bệnh này thường chỉ gây thiệt hại từ 5 – 10%. Cá bệnh chết mỗi ngày khoảng 100 – 200 con.
– Cách điều trị: Định kỳ 10 – 15 ngày sát khuẩn ao/bè/lồng nuôi. Phòng trị bênh bằng cách sử dụng Flophenicol.
2.3 Bệnh xuất huyết – Tác nhân gây bệnh: Bệnh xuất huyết này thường không nguy hiểm nhiều đến cá nuôi nhưng làm cho cá giảm ăn hoặc bỏ ăn, nếu kéo dài thì cá chậm lớn và tăng FCR. Bệnh thường xuất hiện khi môi trường nước ao dơ, tạo điều kiện cho cá loài vi khuẩn gây bệnh như: Aeromonas sp, Pseudomonas sp. Cá bệnh thường chết rải rác từ 3 – 7 con mỗi ngày. Cá chết có dấu hiệu xuất huyết ở gốc vây, xương nấp mang, …
– Cách điều trị: Định kỳ 10 – 15 ngày sát khuẩn ao/bè/lồng nuôi. Phòng trị bênh bằng cách sử dụng Flophenicol.
Một số bệnh thường gặp trên cá chẽm nuôi thâm canh, Nguồn: Tomvang.com.
]]>